शीर्षक: छत्रपती संभाजीनगर, जालना आणि वर्धा जिल्ह्यांना अखेर नुकसानभरपाई मंजुरी – राज्य शासनाचा मोठा निर्णय, १२ लाखांहून अधिक शेतकऱ्यांना दिलासा!
मित्रांनो, आज आपण पाहणार आहोत की राज्य शासनाने नुकतेच घेतलेला एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण निर्णय महाराष्ट्रातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी दिलासादायक ठरला आहे. अनेक दिवसांपासून प्रलंबित असलेला छत्रपती संभाजीनगर, जालना आणि वर्धा जिल्ह्यांचा नुकसानभरपाईचा प्रस्ताव अखेर मंजूर झाला आहे. या निर्णयामुळे या जिल्ह्यांतील शेतकऱ्यांच्या चेहऱ्यावर पुन्हा आनंद फुलला आहे. पुढील लेखात आपण जाणून घेऊया की या नुकसानभरपाई प्रस्तावाचा प्रवास कसा होता, किती शेतकऱ्यांना लाभ मिळणार आहे, कोणत्या अटींवर मदत दिली जाणार आहे, आणि राज्य शासनाने ही योजना कशी राबविण्याचा निर्णय घेतला आहे.
संपूर्ण महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी नुकसानभरपाई वितरणाची मंजुरी देण्यात आली होती. मात्र, छत्रपती संभाजीनगर आणि जालना या जिल्ह्यांचे प्रस्ताव त्या वेळी थांबले होते. यामुळे शेतकऱ्यांमध्ये मोठ्या प्रमाणात असंतोष निर्माण झाला होता. या दोन्ही जिल्ह्यांना नुकसानभरपाईपासून वंचित ठेवले जात आहे, असा आरोप शेतकऱ्यांनी वारंवार केला. अनेक ठिकाणी शेतकऱ्यांनी शासनाविरोधात आंदोलने केली, निवेदने दिली आणि आपला आवाज बुलंद केला.
१६ ऑक्टोबर २०२५ रोजी राज्य शासनाकडे नुकसानभरपाईसाठी एकत्रित प्रस्ताव सादर करण्यात आला होता. पण छत्रपती संभाजीनगर आणि जालना जिल्ह्यांचा प्रस्ताव त्यात मंजूर झाला नव्हता. या प्रस्तावाला मंजुरी मिळण्यासाठी शेतकऱ्यांना तब्बल दोन आठवडे प्रतीक्षा करावी लागली. अखेर २९ ऑक्टोबर २०२५ रोजी राज्य शासनाने या प्रलंबित प्रस्तावाला हिरवा कंदील दिला आणि लाखो शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा दिला.
मंजूर झालेल्या जिल्ह्यांचे तपशील
या नवीन निर्णयानुसार, छत्रपती संभाजीनगर, जालना, आणि वर्धा या तीन जिल्ह्यांच्या शेतकऱ्यांना एकूण ९१३ कोटी ४१ लाख १६ हजार रुपयांची नुकसानभरपाई वितरित केली जाणार आहे. यामध्ये एकूण १२ लाख ६२ हजार ७९९ शेतकरी समाविष्ट आहेत.
- छत्रपती संभाजीनगर आणि जालना जिल्हे: एकूण ४.९ लाख शेतकऱ्यांना ४८० कोटी १७ लाख ४ हजार रुपयांची भरपाई मिळणार.
- पुणे जिल्हा: ५ लाख ४५ हजार ८९० शेतकऱ्यांना ३५६ कोटी ६६ लाख रुपयांची नुकसानभरपाई वितरित होणार.
- वर्धा जिल्हा: सप्टेंबर २०२५ मध्ये अतिवृष्टी आणि हवामान बदलामुळे बाधित झालेल्या ७२ हजार २६० शेतकऱ्यांना ७६ कोटी ५७ लाख रुपयांची मदत मिळणार आहे.
ही नुकसानभरपाई केवळ आर्थिक मदत नसून, गेल्या काही महिन्यांत निसर्गाच्या प्रकोपाने उद्ध्वस्त झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी नव्या आशेचा किरण आहे
राज्य शासनाने स्पष्ट केले आहे की ही नुकसानभरपाई दोन हेक्टरच्या मर्यादेत दिली जाणार आहे. म्हणजेच, ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान दोन हेक्टरपर्यंत झाले आहे, त्यांनाच या योजनेचा प्राथमिक लाभ मिळेल. या मर्यादेपलीकडील शेतकऱ्यांसाठी राज्य शासनाने स्वतंत्र मदत योजना जाहीर करण्याचेही संकेत दिले आहेत. याशिवाय, ज्या शेतकऱ्यांचे नुकसान एक हेक्टरपर्यंत झाले आहे, त्यांना प्रति हेक्टर १०,००० रुपयांची स्वतंत्र मदत देण्यात येईल. या संदर्भात राज्य शासनाकडून स्वतंत्र जीआर (Government Resolution) लवकरच निर्गमित होणार आहे.
वितरण प्रक्रिया दोन टप्प्यांमध्ये
या नुकसानभरपाईचे वितरण Farmer ID आणि KYC (Know Your Customer) प्रक्रियेच्या आधारे केले जाणार आहे.
1. पहिला टप्पा: ज्यांच्याकडे वैध Farmer ID आहे, अशा शेतकऱ्यांना प्रथम प्राधान्य देऊन त्यांची नुकसानभरपाई त्यांच्या खात्यात जमा केली जाईल.
2. दुसरा टप्पा: ज्यांच्याकडे Farmer ID नाही, अशा शेतकऱ्यांना KYC पूर्ण केल्यानंतर मदत दिली जाईल.
या निर्णयामुळे कोणताही पात्र शेतकरी वंचित राहणार नाही, अशी खात्री शासनाने दिली आहे. मुख्यमंत्री आणि कृषी विभागाच्या संयुक्त प्रयत्नांतून हा निर्णय घेण्यात आला आहे. राज्य शासनाने जाहीर केले आहे की नुकसानभरपाईचे वितरण पुढील १५ दिवसांत पूर्ण केले जाईल. त्यामुळे शेतकऱ्यांना जास्त काळ प्रतीक्षा करावी लागणार नाही.
ही माहिती maharashtra.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळावर उपलब्ध आहे. येथे शेतकरी आपली पात्रता, मंजुरी स्थिती आणि रकमेची माहिती पाहू शकतात. शासनाने याबाबत स्पष्ट केले आहे की सर्व प्रक्रिया पारदर्शक आणि डिजिटल पद्धतीने केली जाईल.
| क्रमांक | जिल्ह्याचे नाव | लाभ घेणारे शेतकरी (संख्या) | मंजूर रक्कम (₹ कोटींमध्ये) | मंजुरी तारीख | विशेष माहिती |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | छत्रपती संभाजीनगर | 4,90,000 | 480.17 | 29 ऑक्टोबर 2025 | दोन हेक्टर मर्यादेत नुकसानभरपाई मंजूर, Farmer ID वर आधारित वितरण |
| 2 | जालना | 4,90,000 (संयुक्त प्रस्ताव) | 480.17 (संयुक्त रक्कम) | 29 ऑक्टोबर 2025 | प्रलंबित प्रस्तावाला अखेर मंजुरी, शेतकऱ्यांचा दिलासा |
| 3 | पुणे | 5,45,890 | 356.66 | 29 ऑक्टोबर 2025 | अतिवृष्टी बाधित शेतकऱ्यांसाठी वेगळी आर्थिक मदत मंजूर |
| 4 | वर्धा | 72,260 | 76.57 | 29 ऑक्टोबर 2025 | सप्टेंबर 2025 मध्ये बाधित शेतकऱ्यांना मदत |
| एकूण | ३ जिल्हे (संयुक्त) | 12,62,799 शेतकरी | 913.41 कोटी रुपये | – | राज्य शासनाचा मोठा दिलासादायक निर्णय |





